Hlauh Tur

Ka thiante u, ka hrilh a che u,
taksa tihluma chumi hnua
eng mah tih thei tawh lo che u
chu hlau suh u.
Tu nge hlauh tur ka hrilh ang che u;
taksa tihluma, chumi hnu pawha
hremhmuna (Gahenaa) paih theitu
che u chu hlau rawh u.
Ka hrilh a che u,
ani mawlh chu hlau rawh u.
Luka 12:4-7

Isuan Farisai te, an sakhaw lama an theology mi, Dan hre mi, leh Dan zirtîrtute chu a an khum nghek a. Mi vervêk an ni, an zirtîrna, an dawidim lakah chuan fimkhur turin a zirtîrte chu a fuih a. Vervêk tih hi kan tunlai vai tawnga ‘phakar’ kan tih hian a awmzia a phawk bawk viau thei e. A tira an hman dan chu drama-a lemchangtu an sawina a ni. Lemchangtu chuan ama zia chu a tilang lo a, a chana zia kha tihlan a tum a. A tihlan thiam poh leh actor thiam a ni a, fak a hlawh mai ni loin tunlai phei chuan hlawh tam tak neiin cinema film siamtute chuan an ruai thin a ni. Farisaihote hi Pathian mi ni awm takin an awm a, Pathian mi dik tak lem an chang a ni. Hetianga an khawtlâng leh sakhaw hruaitute tlâktlai lohzia Isuan a rawn tar lan ngam tâk avang hian mipui beiseina chu a sâng hle a ni. An sakhaw kalpui dan mai ni loin an khawtlâng nun pawh a danglam vek dâwnin an hria a, mipuiin an bawr huai huai a; a thusawi ngaithla turin inrap nûlh nûlh khawpa tam mi an lo kal a ni. Hêng mite hriatah Isua chuan Farisaite dawidim, vervêkna laka fîmkhur turin mipui hriatah a zirtîr bîkte kha a zirtîr ta a ni.

Isua zirtîrnaah sakhaw lam leh khawtlâng hotute an lawm lo a, an inthethu tawh a. A hlanga an awmnaah phei chuan zirtîrte kha an khup zal zal tawh ni tur a ni. Pathian ram thurûk an hnênah puan chhuah tawh, thudik an hriat chu thup theih tur a ni lo. Zêp theih tur pawh a ni lo. A rûkin pindan chhûngrila in sawi hi puan darh tur asin, zana in sawite pawh zîngah chuan in chung atanga tlângaupui tur asin; Farisaite hlauin in khup zal zal tur a ni lo. Anni chuan in taksa chu an tihlum thei che u, mahse chu chu engah nge in hlauh, in taksa chauh a ni an tihhlum theih dâwn. Anni chu hlau suh u. Pathianin a hmangaih êm êm che u a, in samzai pakhat pawh chhiar vek a ni. Chawngzawng takngial pawh in Pa chuan a ngaihtuah êm êm a, an thihsawn mai mai pawh a phal lo a ni. Nangni phei chu in samzai chenin a hre vek asin. Chawngzawngte ai chuan in hlu zâwk daih, chuvangin taksa tihlum thei hi hlau suh u. In hlauh tur chu taksa pawh tihluma Gehena meia paih theitu che u hi asin, hei mawlh hi hlauh rawh u. Farisaite hi hlau suh u, Pathian ram thuril Chanchin Tha in dawn thudik leh thil dik in hriat hi in sawi ngam lo tih hi in hlauh ber tur a ni, hei mawlh hi hlauh rawh u.

Gehena hi Jerusalem khawpui bawlhhlawh paihna hmunpui a ni, an hal a, a mût reng a, ruah pawhin a tihlum thei lo. An thil paih tawih lung lah thi sêng lo khawpin a tam. Gehena mei sa tawp thei lo tuar leh thil lung kher zawk zawk reng aia hrehawm a awm lo ang. Thudik in hriat hi in puan ngam loh chuan in thlarau nun chu mei kan reng leh thil lung kher ngut ngut angin a hrehawm dâwn a tihna a ni bawk kan ti thei ang. Pathian hi hremhmuna paihtu tur che u chu a ni lo, ani chuan a hmangaih êm êm che u, nun in neih hi a duh a ni. Nun theihna kawng tichêptu chu Pathian ram thu inthup in hriat in puan ngam lohna hi a ni. Hei mawlh hi a ni hlauh tur chu, thudik sawi ngam loh hi thlarau nun khawih chhe theitu chu a ni.
Tawngkam dang deuh hmangin he thu hi Isuan a sawi bawk, ‘Tu pawh mahni nun humhim tum chuan a chân ang a, tu pawh keimah avang leh chanchin tha avanga a nun chân chuan a hmu ang. Miin khawvêl hi a pumin nei sela, a nun chân si se a tân eng nge sâwt ang? Miin a nun aiah eng nge a pêk theih ang?’ (Mk 8:35-37). Kan taksa nun hi a hlu hle, chu aia hlu chu mihring nun dik tak hi a ni. Miin thu dik an hriat chu an tan a, thih pawh an lo huam thin. Galileo-a chu mi thiam tak a ni a, arsi lam chhui mi a ni. Lei hian ni a hêl a, planet dangte pawh khian ni an hêl a, an kal dan te pawha chhui chhuak a, thla âwklem hun turte pawh a chhût thei vek tawh a ni. Chutih laia Kohhran Roman Catholic chuan, ‘He i zirtîrna hi Bible kalh a ni, i phatsan loh chuan meipuiah kan hal hlum ang che’ an ti a. Hal hlum chu a ngam si lo a, thutak a hriat chu a phat ta a. A thlarau nun chu Gehena meia paih ang maiin a nuam thei lo a, a taksa nun pawh chu rei lo têah a thi ve ta mai a ni. Hmeichhia chu vawi khat a awm khawloh hlauh chuan kumkhuain a chhûngril nun a fuh thei tawh lo. Ei ru leh thamna la pawh a chhia leh tha hriatnain a dem reng, a tih zin hnû erawh chuan a chawlawl tawh a. Hebrai ziaktuin sim tura hruai kir leh rual an ni lo a tih dinhmunah an ding a ni. Kraws thiltihtheihna hi a chhuanawm hle a, mahse Pathian fapa chu an khêngbet nawn leh a ni (Heb 6:6). Kraws thiltihtheihnain a chawi chhuah theih hmain an taksa pawhin a tuar hle thei.

Isua vêkin thlemna a tawh lai khân, ‘Chaw ngawt ringin mihring hi an nung tur a ni lo, Pathian kâ atanga thu chhuak tinrêng an ring bawk tur a ni’ a ti a. Mihring hi rannung ang bawka taksa nei kan ni a, chaw kan mamawh ve tho; amaherawhchu thlarau nei kan ni a, a chaw tur chu Pathian thu chhuak hi a ni. Pathian thu chhuak tih hi Bible thu sawina a ni ber a, mihringin kan culture-a kan din chhohpui mihring chhûng lam thil pawh a kâwk thei bawk, mihring lam mamawh tinrêng a huam a ni. Tûnah hi chuan Mizoramah pawh tûk tin chanchinbu kan chhiar loh chuan kan kim lo riau a, hriat châk tam tak kan nei. Chutiang tel lo nun chu rannung nun hi a ni, thlarau khawvêl lam chhun tel lo nun chu, Pathian lam nena inpawhna nei lo nun Bible-in thi a tih thin chu a ni.

Hman ni lawk khân Rev. C.L. Rema’n chanchinbuah Trojan horse (sakawr) tih a rawn ziak a. Grik-ho lalnu, khawvêla mi hmêltha ber an tih Helen-i chu Troy miten an man a. Chhuh tumin Grik-ho chu an inpun a, Troy-ho kulh chu lâk tumin kum sawm lai an hual tawh a, an la thei lo a. Thingsakawr lianpui an siam a, a keah chuan tawlailir an vuah a. Sakawr chhûng kawrawngah chuan mi eng emaw zât a awm theih a, an mi huaisen leh chak thlante chu an khung a, an tlanchhiatsan der a. Troy-ho chuan an tlanchhe ta tak tak emaw tiin an kulh ata chu an lo chhuak a, Grik-ho bûk ramah chuan an lo kal a, sakawr lim chu an hmu a. Mak an ti hle a, an khuaa hnuh luh an tum a, a len loh avangin Kulh kawngka chu an thiat a, khuaah chuan an hnûk lût ta a, mipui chuan an hmu duh hle mai. Zan mut hnu chuan a chhûnga mi huaisen rual kha an lo chhuak a, khaw vêngtute chu an that a, kulh kawngkhar chu an hawng a, an sipaipuite chu an lo kal a, khua chu an la thei ta a. Tûn thlengin Trojan horse tih chu thil duhawm tak ni awm inbumna thil sawi nân an hmang ta a. He thu a rawn ziak chhan chu kan ram politics-ah hian ram tichhe thei tur inbumna sakawr chu kan hnûk lût ve ang tih a hlau a. Chu inbumna sakawr chu Hindutva hi niin a sawi a. Hindutva sawi uartu BJP chu MP kan thlan pawh khân kan candidate pakhat chuan a tawiawm tur thu tar lan a ni a. Kan ram sawrkar pawhin BJP a chaw lût ta niin a ngai a, Kohhran mite chu fîmkhur ngai hlein a hria. Kohhran mite hlauh tur a tih hi Hindutva hi a ni. Hindutva tih hi Hindu sakhua nen a ngaihzawm bawk a.

Rev. C.L. Rema hi Mizo IAS hmasa pâwla mi kha a ni a, mahse a hna ropui tak chu bansanin Assamese-ho zîngah missionary hna a thawk a. A awm dan hi kan ngaihsan teh lul nen hlauh tura a rawn sawi Hindu sakhua hi kei chuan ka ât vang pawh a ni thei, ka lo hlau lo hle a. Hman deuh atang tawh khân BJP chuan North East-ah hian beihpui thlâkin missionary sing chuang an inla mêk tih sawi a ni tawh a, tûn thleng hian Hindu missionary Mizoramah phei chuan an lo la chhuak lem lo ni awmin ka hria. Lo chhuak se ka lo tirilru hial asin. Kan Mizo Kristiante hian a huau huau mai kan uar ta ni pawhin a ngaih theih a, min rawn kâptu awm se kan that phah zâwkin ka lo ring thin. Mizo Kristian hmasate chu an inunau êm êm mai a, Pathian thu pawh an khel ngun. Chutih lai chuan Tlira chuan zirtîrna dik lo a rawn tichhuak a. Tlira zirtîrna hi tûnlai chuan a liberal hle kan ti awm e, a hun lai chuan modern an vuah a. Kan Kohhran chu modernism zirtîrna hlauhawm tak lakah chuan kan invun hnawh thei ta a, tûnah hi chuan kan conservative bur lutuk deuh emaw tih tur kan ni. Hindu sakhaw mi thiamte hian min rawn bei ve se, rinna lamah kan chak phahin kan chiang sawtin ka lo ring thin. Hindu sakhua hrim hrim hi hlauhawm a ni loin ka hria. An missionary rawn tirhte chuan mi thenkhat chu an la thei mahna. Mizo ngat chu Hindu ni ta kan vâng hle, hmeichhe Hindu pasal neite erawh chu an Hindu ve mai a. Hlauh teh chiam turah ka ngai lo. Sum hmanga min rawn beih a hlauhawm zâwk chu a ni.

India ram hruaitu lian pahnih, Gandhi-a leh Nehru-a kha sakhaw thilah an ngaih dan a inpersan daih mai. Gandhia chu sakhaw mi êm êm a ni a, chuvangin Independence kan neih pawh khân sawrkar siamna lamah inrawlh a tum lo a. Mi tha tak ni mah se Nehru-a chuan sakhua hi engah mah a ngai lo a, phuah chawp dâwt, hlâwkna nei lo niin a ngai a, Pathian awm pawh an chhûng hian an ring lo a ni. India ram mi hi sakhaw lam ngaisâng tak kan nih avang hian kan Constitution-ah chuan tu pawhin zalen takin mahni duh ang tak sakhua kan biak leh theh darh min phalsak a, Nehru-a chuan mi tam zâwk duh dan a nih chuan a remti ve mai a, a ngai pawimawh lo; sakhua hi engah mah a ngai lo a ni. Nehru-a ngaih dan hian communist ngaih dan a thlâwp hle. Communist-ho chuan Pathian a awm a nih pawhin kan mihring nunah a rawn inrawlh a tûl lo, mihring kan fing tâwk. Thil sual tih kan duhna chhan ber chu kan retheih vang a ni, kan sum leh pai dinhmun titha ila, sualna chi tinrêng hi a bo mai dâwn a ni an ti a. Nehru-a pawh hian India ram hi kan rethei êm êm a, sum leh paia kan dinhmun siam that hi sawrkar hnapui ber niin a hria. Chuvangin communist sawrkar, Russia lam chu kan thle ta a. Kristian ramte nen chuan kan inhlat ta tial tial a. Russia siam thlawhnate leh râlthuamte kan lei a. Kan pilot huaisen, thiam tak takte chu Russia siam thlawhnain a tlâk hlumpui zo mai dâwn a lâwm!

Khawthlang sawrkar lian pawh thlâwp lo, communist pawh thlâwp lo nia lan kan duh a, non-align pâwlte Nehru-a chuan a han din thul a, communist nih chu a duh si lo a, India mite hian an zui duh loh a hlau a ni ang. Chuvangin a sawrkar din chu secular sawrkar a vuah a. He sawrkar hian sakhuate hi a enga mah duhsak bîk a nei dâwn lo, inang tlâng vekin a en dâwn a tihna a ni. India ramah tûnlai hian secular tih chu sakhaw tih bik nei lo tih nân kan hmang ta ber a. Calvin-a chuan he thu hi a hmang hmasa a, ani chuan Kohhran hi sawrkar thilah an inrawlh tur a ni lo, sawrkar lah Kohhran thilah an inrawlh tur a ni hek lo a tihna a ni a. Secular education tih chu Pathian thu leh sakhaw lam zirna ni lo sawina a ni ber. Nehru-a chuan sakhua hi eng mah lo nia a ngaih avangin sawrkar thilah inrawlh tlâk a ni loin a ngai a, ‘Pathian tel loa kan awm thei ang bawkin sakhaw tel lo pawhin kan awm thei a ni’ a ti niin a lang ber. He ngaihtuah dan hian Pathian tihna a nuihzat a, sakhaw min phuar thintu hrui a zai chat a. Tichuan India ram pum hian Pathian tel loa hmasâwn kan tum ta tlung tlung a, sum leh pai lama kan dinhmun a thatna tur kawng kan ûm ta ruak ruak a. Nehru-a thil thlir dan hian min kaihruai nasa hle. An sum leh pai dinhmun a that tâkah chuan tu pawh kan ngaisâng ta niin a lang, engtin nge sum a hmuh dan, a dik em, a thianghlim em tih kan ngaihtuah hlei thei tawh lo. Pathian tihna leh sakhaw ngaihhlutna a tlem tâk avangin tualthah te pawh kan pawiti nêp ta. Titi-a kan dawn mai mai a ni a, kan sawrkar (India) milian, politics lama hotute chuan an kawng dal chu an sâm mai zêl niin an sawi. Heti chung hian sakhaw mi ni awm taka lan kan tum a, sakhaw ngaihsak nia lan chu intuamna kâwrah kan hmang a. Farisaiho kan ang viau a ni. He kawng zawh tur hian inzirtîr tehchiam a ngai lo, kan puten an tih chuan ngam takin kan ti ve ta zêl a nih hi. Sum leh pai ngawt ûma phêt huai huai hi kan hna ber a ni ta emaw tih tur a ni. Tu mah dem bîk tur bîk kan awm lo, kan inang tlâng vek a ni. India ram pumpui hi materialism an tih, thlarau lam thil pawisa lo nun chuan min tuam ta a. Sum ûmin kan phe ta suau suau a nih hi, a nei tam tawhte lahin tam tâwk tih an nei chuang hek lo.

Hei hi khawvêl puma boruak lêng a ni a, kan lo hîp ve alâwm a tih theih. Sâpramte pawh Kohhrana inkhâwm tur pawh an awm thathum tawh lo a. Nawmchen bawl lamah an in hmang suau suau a ni lâwm ni? A ni viau, mahse England chu khawvêl ram corruption tehnaah chuan a 9-na vêl an la tling pha a, India ram erawh chu a 80-na vêl kan ni.

Communist inzirtîrna ang taka din, Pathian tel loa din sawrkar Russia chu a keh chhe tawh a. China erawh chu a la ding hrâm hrâm. Hemi thuah hian Laodikei Kohhran hnêna thuchah kha kan tâna thuchah a ang hle, ‘I lum emaw i vawh emaw ka duh a ni’ tih kha.

India ram political party zîngah BJP hi an ngaihsanawm hlein ka hria, Hindu an nih an zêp lo. India ram hi Hindu rama siam an duh a ni. Keini Kristiante pawhin India ram hi Kristian rama siam kan tum a ni lâwm ni? Kan thu dawn hi a dik nia kan hriat chuan eng nge hlauh ukan neih? Kan thu leh kan nun hi kan inbeihna tur mual a ni. BJP hotu lawk pakhat Advani thusawi chanchinbuah a lo chhuak a, hetiang hian a ti, ‘Sakhua hi sawrkar thilah a inrawlh tur a ni lo, sakhaw mite erawh chu sawrkar hruaitûah an awm a tûl a ni’ a ti. India ram awp an tumnaah hian Pathian tihna tela awp an tum a ni. Pathian thu an pawm dan chu kan pawm dan nen a inang lo thei ang, a pawimawh chu kan hriat chin chin Pathian thu kan zawm hi a ni. Thuthlung Hlui kan zirna lamah Pathian thu nia kan ngaih theih loh thil tam tak a awm, mahse Pathian thu nia an hriat avanga zawm an tumna kha Pathian tilâwmtu ni berin a lang.

Kan ram Constitution hian sakhaw zalenna a puang chiang kher mai, an constitution meuha hetiang khawpa zalenna puang chiang hi eng ram mah a awm lo. Constitution-a chuang hi Kristianten chak taka an nawr vang a ni. Constitution siamtu tam tak khân an pawm hreh a, mahse Nerhua khân a a rawn thlawp chak êm avangin an telh ta a ni. Hetia telh tawh hi chu thiat leh theih a ni lo; sawrkar eng pawh lo ding se, an thiat thei tawh lo, Hei hi India khua leh tui zawng zawng tân Fundamental Right a ni. Fundamental Rights zînga tel thil thenkhat hi Pi Indira Gandhi khân emergency a puan khân a thiat a, mahse Supreme Court-in a phal thei lo. Hemi thiat tur hi chuan Parliament mai lo, rama mi zawng zawngin, an vote thlu tur a ni awm e. Kan sawrkar hruaitute chu eng sakhaw bia pawh ni se sawrkarna an chan atangin sakhaw dang an nêkchêp thei tawh lo tura ngaih an ni. Kristianho hi an vâk chak a, ram pâwn lama miten an rawn tanpuiin therhlo pawh an nei thei a, mi tam tak an tih-Kristian phah nia ngaiin Hindu tam tak chuan an ngaimawh hle a. Kan Constitution kalh si loa Kristiante harsatna siamsak dan an ngaihtuah a, dan an siam a, sakhaw zalenna dan an vuah a. Sakhaw danga pakai tur chuan ama duh thu ngeia pakai a nih, rorêltu magistrate hmaah a thlen hmasa tur a ni tih a ni ber. Mi a lo piang thar a, magistrate hnênah pianthar phalna a la tur a ni tih ang deuh a ni. Ka hre sual a nih loh chuan Orissa sawrkar, Congress sawrkar chuan hetiang dan hi a siam hmasa ber. Arunachal-ah phei kha chuan hetiang dan siam leh hman hi a titu bulpui chu Congress sawrkar a ni. BJP an lo lal khân Gujarat-ah hetiang dan hi an siam ve bawk a. Janata Dal lal lai khân India ram pum huapin chutiang dan chu siam an tum a, Setana Bill kan ti a, kan duh lo tlâng hle a, an ti ngam ta lo a ni.

Ram chhûnga Hindu an tam zâwk chhûng hi chuan sakhaw dang biate chu a theih ang chin chinah min nêkchêp an tum ang. India Kristiante hian ram pâwn tanpuina kan dawng hnem êm êm a, thawktu tam tak hlawh pawh khawthlang lam mi rawn tum a ni. India sawrkar hian tangka kan dawn hi min tihtawpsak ang tih kan hlau a ni. Pi Indira Gandhi hun lai khân hemi control-na thupêk an siam a. Ram pâwn atanga pawisa kan dawn chu a hrana chhinchhiah a, sawrkar hmuh theih mai tura account neih tur a ni. Tangka hmuh tihtlem luih emaw phal chin neih emaw erawh hi chu an la tum lêm lo. India Kristian tam takin an sum dawn hi tihtlemsak an hlau êm êm, Congress party hian an ti lo ber ang tih ringin an tan deuh a ni awm e. BJP an lo lal khân Kristian tam takin an tihtawp an hlau hle, amaherawhchu anni pawhin Congress ang bawk khân tihtawp chu an ngam bîk lo, titawp se India ram pumpui sum dinhmun a nghawng thei dâwn tih an hria a ni.

State kan ni ve ta a, sakhaw zalenna hi keini pawhin sawi uar mah ila sakhaw dang bia chu nêkchêp kan hreh lo a ang khawp mai. Kan hriat mang loh hlanin an lo chêp viau mai awm mang e. Assam Rifles rama mandir thiah luih kan tum a, silai thawh lo se kan tichhe hneh hle awm e. Tuiriala an milem paih pawh kan phal lo dâwn mai a va ang ve? Kristiante avanga India rama ram dang pawisa lo luang lût hi a tam tham hle, chumi rinchhana dingte chuan an tihtawp hlau awm rêng an ni. Titawp se kan tân a tha zâwk ang em? Hun eng emaw chen chu kan buai hle ang. Foreign pawisa innghahnaa hmangtute an mangang lehzual ang. Titawp mai lo tura an rin deuh political party chu inthlannaah tling ngei se tih pawh an duhzia a lang. Pathian duh dan nia lang chu kan lum emaw kan vawh emaw a duh a ni, lum pep pup kan nih reng a duh lo. Communist party-ho hi secular invuah thei dik tak an niin a lang, mi rethei leh hnathawktute tantu niin an insawi bawk a. India ramah hian darh zau viau awm, a darh zau thei lo, Pathian tel lo programme an neih vang a ni thei ang, India mite hi Pathian tih mi tak kan lo ni.

Politics kan sawi kai a, Isuan sawi uar a tum ber chu thudik tar lan ngam loh te, thil dik lo sawi ngam lohte hi kan hlauh tur chu a ni. Farisaite vervêkna a tar lante hi pâwn lam fai ngainaa chhûng lam tawp hle si leh sakhaw thil phût sawma pakhat pêkte ngai pawimawh a, ‘dik taka tih leh hmangaihna ngaihthah’ si te a ni. Farisai leh chhiahkhawntu tawngtai Isuan a sawi a, Farisai chuan danin a phût zawng zawng a tih vek thu a chhuang hle, a chapopui hle, a inngaisânga, thiam loh a chan phah ta. Chhiahkhawntu erawh chuan Pathian hmuha mi sual a nih a inhria a, a tlâwm rawih rawih a, thiam a chang ta zâwk a ni.

Isua hian sakhaw lam inhman tlut tlut hi a ngai pawimawh lo emaw tih mai tur a ni. Suamhmang sawisak, kawnga let der chu Putihiam leh Levia chi, sakhaw rawngbawlna lama an tihtur zawng zawng ti zo tawh, in lama chawl tura hawte chuan an hmu a, hmuh ve an hlau ni awm tak a ni, a bulah pawh kal loin an hêl a. Samari mi, mi sual leh tenawma an ngaih erawh chuan a rawn hmu a, a mihringpui nena an inkâr tihfel a tum a, a hliamte chu damdawi a hnawih a, a damna tur kawng a zawnsak a. Thupêk ropui ber an zawh khân Pathian hmangaih thu a dah hmasa a, a dâwt, a tlukpui chu mahni inhmangaih anga vêngte hmangaih tur thu a telh a, an zawh bâk a telh lui hrâm a ni. Sâp hla pakhat Abou Ben Adem-a tih kan zir thin a. Zan khat a mumangah angel lehkha ziak hi a hmu a, eng nge a ziak tih a zâwt a. Angel chuan , ‘Pathian hmangaihtute hming’ tiin a chhâng a. ‘Pathian ka hmangaih pawh ka hre si lo a, mihring erawh chu ka hmangaih thin, mihring hmangaihtu hming i ziak hunah ka hming telh ve ang che’ a ti a. A tûk zanah angel chu a hmu leh a, a hming ziak tlar pawh chu a entîr a. Pathian hmangaihtute zîngah chuan a hming a lo chuang hmasa ber a.

Isuan hun hnuhnung thu a sawi khân, sakhaw lama inhmang nasa, ‘Kan ei ho a, kawtthlêrahte i thusawi kan ngaihthlâk thin kha’ titute chu mi tê tak tê chunga an tih tur an ti lo a dem a nih kha. Farisaite a ankhumna pakhat hi a mak hle, ‘Hmeithai sum in ei zawhsak’ a tih hi. Hmeithaite hi khawvêla mi rethei berte sawi nân an hmang. Pathian tih a, hêng hmeithaite hi hmangaih awm takin an lang a, an sum an ei zohsak si, an khawngaih tak tak hauh lo. Thu buai hla buai an neihin tlawn emaw tham fe emaw an ngai a ni thei e, an retheih avangin mahni in an nei zo si lo, hêng mi hausate in hi an luah a, a luah man an thing tawk tawk pawh a ni ta ve ang, an pêk theih loh leh hnawh chhuahah an vau si. Hetianga an vervêkna hi a ni hlauh tur chu. Hmasialna hi sual a ni lem lo, nausênte chuan an mahni ngawt an inhria, an mamawh chu pêk ngei an ngai. Khawvêla kan dam khawchhuah theihna turin hmasial hi a ngai a ni. Hma kan sial hian mi dang ta a sut hêk hian a pawi ta thin a, sual a tling thei ta a ni. Rinna thuahte a inrinkêp theih loh, mahni tâna chakai khawrh tih ang deuh a nihna lai a awm. Isua zirtîrna a danglamna êm chu, ‘Mahni tâna zawngtu chuan a chân ang a, keimah leh chanchin tha avanga chân chuan a hmu ang a’ a tih hi a ni. Hei hi kan hmaa awm, kan nun target chu a ni, hemi aia hniam hi hlauh ber tur chu a ni.